Հավասարություն և ներառականություն

Սույն բաժնի նպատակն է Ստեղծագործ Եվրոպա ծրագրի շահառուների հետ կիսվել ներառականության, բազմազանության և գենդերային հավասարության թեմայով համապատասխան տեղեկատվությամբ, որը կարևոր է ինչպես Մշակույթ, այնպես էլ Մեդիա բաղադրիչների բոլոր ծրագրերում և նախաձեռնություններում: 
Ներառականությունը, բազմազանությունը և գենդերային հավասարությունը  Ստեղծագործ Եվրոպա ծրագրի հիմնական  և կարևորագույն առաջնահերթություններից են՝ կայունության, կանաչ փոխակերպման, թվայնացման և միջազգային համագործակցության հետ միասին։ Սա նշանակում է, որ «Ստեղծագործ Եվրոպա» ծրագրի աջակցությամբ իրականացվող բոլոր նախագծերը, առանց բացառության, պետք է անդրադառնան ներառականության, բազմազանության և գենդերային հավասարության թեմաներին և փորձեն նախագծերի միջոցով որոշակի ներդրում ունենալ այդ ուղղությամբ։ 

Ի՞նչ ուղղություններով կամ ի՞նչ տարբերակով է հնարավոր ներկայացնել ներառականությունը, բազմազանությունը և գենդերային հավասարությունը Ստեղծագործ Եվրոպա նախագծերում: 
Տարբերակ 1. Ակնհայտ տարբերակներից մեկն այն է, որ գենդերային հավասարությունը, բազմազանությունը և ներառականությունը ներկայացվի նախագծի հիմնական թեմա կամ ենթաթեմա։ Սա կարող է արտահայտվել, օրինակ՝ նախագծի միջոցով խթանելով արվեստի ոլորտում կանանց կամ փոքրամասնությունների մասնագիտական աճին ու ցանցային համագործակցությանը, ինչպես նաև նպաստելով մարգինալացված խմբերի ներկայացվածության բարձրացմանը կոնկրետ արվեստի ճյուղում։ Նախագիծը կարող է նաև անդրադառնալ խոցելի խմբերին (օրինակ՝ միգրանտ կանայք) և աջակցել վերջիններիս՝ մշակութային կյանքում մասնակցության և ակտիվության բարձրացմանը: 

Տարբերակ 2. Բնականաբար, լրիվ ընդունելի է, եթե նախագիծը բացահայտ կերպով չի անդրադառնում գենդերային հավասարությանը կամ ներառականությանը. չէ՞ որ բոլոր նախագծերը պարտադիր չէ, որ ունենան այդ ուղղվածությունը։ Եթե Ձեր նախագծի թեմատիկան այլ է, կարող եք ուշադրություն դարձնել համագործակցությանը և աշխատանքին՝ ծրագրային թիմի շրջանակներում և գործընկեր կառույցների շրջանակներում։ 
Ի՞նչպիսին է գենդերային հավասարությունը գործընկեր կազմակերպությունների շրջանակում։ Արդյո՞ք բոլորն ունեն հավասար հնարավորություններ նախագծին մասնակցելու՝ անկախ սեռից կամ ինքնությունից։ Արդյո՞ք առկա է հավասար վարձատրություն։ Ինչպիսի՞ հնարավորություններ կան ծնողների համար՝ հատկապես փոքր երեխաներ ունեցող ընտանիքներում աշխատող անձանց համար․ ապահովվա՞ծ են մայրության իրավունքները, կա՞ աշխատանք-կյանք հավասարակշռության խթանում։

Նախագծի շրջանակներում հավասարության և ներառականության ուղղությամբ ռազմավարության մշակումը կարող է լինել լծակ՝ ծրագրին մասնակցող կազմակերպությունների աշխատանքային մոտեցումների և ռազմավորությունների ընդհանուր վերափոխման համար. այն, ինչը Եվրոպական հանձնաժողովը հատկապես կարևորում և խրախուսում է։ 

​

Տարբերակ 3. Ընդունելի է նաև անդադառնալ սույն առաջնահերթությանը նախագծի հաղորդակցության և ընդհանուր գործունեության մակարդակում, մասնավորապես կարող է լինել անդրադարձ թիրախային խմբերին և նրանց հետ հաղորդակցմանը: Արդյո՞ք օգտագործվող լեզուն ներառական է։ Կա՞ն արդյոք կարծրատիպեր կամ արգելքներ, որոնք կարող են խոչընդոտել որոշ խմբերի մասնակցությունը նախագծին կամ դրա միջոցառումներին։ Ինչպե՞ս կարող եք վերացնել կամ նվազեցնել այդ խոչընդոտները։

Օրինակ՝ փորձում եք արդյո՞ք ձեր միջոցառումները հասանելի դարձնել հաշմանդամություն ունեցող անձանց կամ ծնողների համար։ 

​

Օգտակար նյութեր, գործիքներ և ուղեցույցներ  

Ստորև ներկայացվում են օգտակար նյութեր, գործիքներ, ուղեցույցներ և այլ փաստաթղթեր, որոնք կօգնեն ձեզ ավելի լավ հասկանալ՝ ինչպես ներկայացնել կամ ինչպես անդրադառնալ ներառականության, բազմազանության և գենդերային հավասարության թեմաներին «Ստեղծագործ Եվրոպա» ծրագրի շրջանակներում:  

​

• Գենդերային հավասարության եվրոպական ինստիտուտի այս էջը ներկայացնում է ուղեցույցներ և հստակեցումներ «գենդերային հավասարության» (gender mainstreaming) հասկացության վերաբերյալ,  այսինքն՝ գենդերային հարցերի ինտեգրում կազմակերպության կամ նախագծի բոլոր մակարդակներում։ Էջում ներառված են տարբեր գործնական գործիքներ, լավագույն փորձի օրինակների շտեմարան, ինչպես նաև ենթաէջ, որն անդրադառնում է գենդերի և մշակութային քաղաքականության փոխկապակցությանը: Այս աղբյուրը կարող է օգտակար լինել մշակութային և ստեղծարար ոլորտներում ավելի ներառական և հավասարության վրա հիմնված նախաձեռնություններ մշակելու համար։ 

• SHIFT Culture-ը ԵՄ ծրագիր է, որը նպատակ ունի վերափոխել մշակութային ոլորտը՝ այն դարձնելով ավելի կայուն և ներառական։ Էջում հասանելի է Ձեռնարկ ներառականության և բազմազանության վերաբերյալ՝ մշակութային ոլորտի համար: 

• Europe Beyond Access. Learning Journeys ծրագիրը ֆինանսավորվում է «Ստեղծագործ Եվրոպա» ծրագրի շրջանակում և նպատակ ունի եվրոպական բեմարվեստի ոլորտը դարձնել հասանելի և ներառական՝ հաշմանդամություն ունեցող արտիստների համար։ Learning Journeys բաժինը ներառում է մի շարք գործնական գործիքներ, խորհուրդներ և ուղեցույցներ, որոնք նախատեսված են՝

  • Հաշմանդամություն ունեցող արտիստների համար, 

  • Պրոդյուսերների և կազմակերպիչների համար, 

  • Հիմնադրամների և որոշումներ կայացնողի համար: 

• Keychange-ը «Ստեղծագործ Եվրոպա» ծրագրի կողմից աջակցվող նախաձեռնություն է, որի նպատակն է բարելավել գենդերային ներկայացվածությունը երաժշտական ոլորտում։ Այն առաջարկում է մի շարք գործիքներ և հնարավորություններ, որոնց թվում՝ երաժշտական կազմակերպությունները կարող են ստորագրել հատուկ պարտավորագիր (pledge)՝ պարտավորվելով խթանել գենդերային բազմազանությունը իրենց գործունեության մեջ։  The Keychange Pledge-ի մասին մանրամասն կարող եք կարդալ այստեղ։

• Culture for Health-ը նախագիծ էր, որի շրջանակում ուսումնասիրվել և քարտեզագրվել են մշակույթի, առողջության և բարեկեցության հատման կետում իրականացվող նախաձեռնություններ և մեթոդներ։ Ծրագրի կայքում կարելի է գտնել մի շարք օգտակար ռեսուրսներ, այդ թվում՝ "Culture for Health and Well-being Compendium" գործնական ուղեցույցը, Եվրոպայում մշակույթ–առողջություն նախաձեռնությունների քարտեզը: Culture and Health Platform հարթակը հանդես է գալիս որպես նախագծի շարունակություն։ Հարթակը կազմակերպում է վեբինարներ և առցանց կարողությունների զարգացման ծրագրեր։              Culture and Health Platform-ին ավելի մանրամասն կարող եք ծանոթանալ այստեղ։

• ԵՄ քաղաքականությունը մշակութային կյանքում գենդերային հավասարության վերաբերյալ. այս էջը ներկայացնում է ընդհանուր պատկերացում այն մասին, թե ինչպես է Եվրոպական Միությունը դիտարկում մշակութային կյանքի դերը գենդերային հավասարության համատեքստում։ Այն ընդգրկում է ինչպես տարբեր ոլորտներում առկա գենդերային հավասարության մարտահրավերները, այնպես էլ այն, թե ինչպես կարող է մշակույթը դրական ազդեցություն ունենալ և նպաստել գենդերային հավասարության ապահովմանը։ 

• Գենդերային հավասարության ռազմավարություն 2020–2025. ​Եվրոպական հանձնաժողովի գենդերային հավասարության ռազմավարությունը ներկայացնում է հանձնաժողովի տեսլականը՝ ուղղված Եվրոպայում գենդերային հավասարության ապահովմանը և խթանմանը։

• Դեպի գենդերային հավասարություն մշակութային և ստեղծարար ոլորտներում. այս զեկույցը ներկայացնում է գենդերային հավասարության վիճակը Եվրոպայի մշակութային և ստեղծարար ոլորտներում։ Այն ընդգրկում է հիմնական մարտահրավերների համապարփակ վերլուծություն և առաջարկում է գործնական առաջարկություններ, որոնք կարող են աջակցել ստեղծարար ոլորտներում գենդերային հավասարության խթանմանը։ Բոլոր առաջարկությունները նաև ամփոփված են սույն կարճ հրատարակության մեջ։ 

• Creative Europe 2014-2020, Gender Equality, Sustainability and Digitalisation. սույն հրապարակումը կարող է տրամադրել գաղափարներ, թե ինչպես կարելի է աշխատել գենդերային հավասարության ուղղությամբ Ստեղծագործ Եվրոպա ծրագրի նախագծերում։ Այն ներկայացնում է նախորդ ծրագրային փուլի նախագծերի համադրական դիտարկում, որոնք կենտրոնանում են կայունության, գենդերային հավասարության և թվայնացման վրա։  

• GENIE (Gender Equality Networks in Europe)-ը տվյալների բազա է, որը ներառում է երաժշտության ոլորտում իրականացված գենդերային հավասարության նախաձեռնություններ։ Արդյունքները հնարավոր է զտել ըստ երկրի և ոլորտի։ Այստեղ կարող եք բացահայտել, թե ինչպես են գենդերային հավասարությունը և բազմազանությունը ներկայացված և կիրառվում Եվրոպայի երաժշտական ոլորտում։ Օրինակ, այս գործիքը կարող եք օգտագործել՝ պատկերացում կազմելու համար, թե ինչ նախաձեռնություններ արդեն գոյություն ունեն, ինչպես նաև՝ հնարավոր գործընկերներ գտնելու՝ ձեր առաջիկա նախագծի համար։

• «Մշակութային իրավունքներ» ձեռնարկը Հայաստանում հրապարակվել է 2022 թվականին «Մշակութային եւ սոցիալական նարատիվների լաբորատորիա» ՀԿ-ի կողմից: Այս ձեռնարկի անգլերեն սկզնաղբյուրը կարող եք ներբեռնել Նոր ժողովրդավարության հիմնադրամի (New Democracy Fund) էջից:

​